Streekomroep BO op drempel van groei

Bollenstreek zoekt eenheid

Vijf gemeenten willen ’t dolgraag; samen een eigen streekomroep. Maar als het erop aankomt trekken er maar drie de portemonnee. Bij BO – Omroep voor de Bollenstreek – laten ze zich er niet door uit het veld slaan. Verdeeldheid hoort er een beetje bij in dit deel van Zuid-Holland. BO blijft ambitieus. En hongerig. ’Het wordt wel tijd dat we echt een stap gaan zetten.’

Sommige lokale omroepen zijn hard op weg een streekomroep te worden, anderen hebben dat punt al bereikt. En er zijn omroepen die er al een tijdje tegenaan schuren.
Zo’n omroep is BO, met 100 vrijwilligers en 1,5 betaalde kracht diep geworteld in het kleurrijke bollenland tussen Haarlem, Leiden en Katwijk. De omroep bedient 120.000 streekgenoten in Noordwijk, Noordwijkerhout (binnenkort één gemeente), Teylingen, Lisse en Hillegom. En doet dat met een solide programma-aanbod; online en via radio en (kabel)tv.
Maar zo eensgezind als de streekomroep op de zender klinkt, zo verdeeld is de bestuurlijke achterban, die BO op de langere termijn financieel perspectief moet bieden. Twee van de vijf gemeenten schrikken ervoor terug de volgende ontwikkelfase van BO financieel mogelijk te maken en houden de hand op de knip.

’Het wordt tijd dat we een stap gaan zetten’

Obstakels

In de tussentijd maakte BO een degelijk businessplan. De omroep ontmoet daarmee in de stadhuizen groeiende welwillendheid. De bestuurders lopen de deur plat bij wethouders en ambtenaren. Onder aanvoering van BO-voorzitter Peter Vente praten ze met iedereen en overal. Dat is allemaal best omslachtig, maar het is even niet anders zolang de Bollenstreek geen regionaal mediaberaad kent.
Ergens dit jaar moet de doorbraak komen. Voor BO is 2018 sowieso een cruciaal jaar. Het overleg met de nieuwe colleges moet de stap mogelijk maken naar een professionele mediaorganisatie met een onomstreden meerwaarde voor de regio. Een meerwaarde die inhoudelijk en financieel dichtgetimmerd is. Maar zo ver is het nog niet. Er zijn nog genoeg obstakels.
Ondertussen wordt het geduld en het uithoudingsvermogen van de medewerkers danig op de proef gesteld. Hoofdredacteur Ard Zandbergen is op de terugweg van een serieuze burn-out. Dit voorjaar liepen de ambities over ieders schoenen, waren er meer plannen dan mogelijkheden, en bleken de 32 betaalde uren van de hoofdredacteur bij lange na niet voldoende.

Samenwerking

Daarover straks meer. Nu eerst naar een zonnige vrijdagmorgen in juni. NLPO arriveert op tijd voor de afspraak bij de studio aan de Noordwijkse Schoolstraat, ondanks een ongeval op de A44.
‘Dat ongeluk, hebben we dat?’ is het eerste wat Sjaak van den Berg vraagt. Zo gaat dat bij BO; het nieuws gaat voor de beleefdheden. Radiomaker Sjaak, oud-chef techniek van Omroep West, is interim redactiecoördinator. Zijn collega, nieuwsredacteur Marianne Abels, belt het ongeval meteen na.

Marianne heeft 18 betaalde uren voor het brengen van het nieuws op de website en de radiobulletins op het halve uur, de agendaberichten en de kabelkrant. Deze ochtend bestaat de redactie verder uit de vrijwillige programmamakers Floor Vink, Guus Cappon en Peter van Kampen. Zij bellen hun onderwerpen bij elkaar en kruipen achter de microfoon.
De staf is deze ochtend opvallend op leeftijd, erkent de redactiecoördinator. Maar BO is beslist geen territorium van grijze hobbyisten. ‘We zijn op veel fronten bezig jonge talenten aan ons te binden. Onze radiomaker Cain Slobbe werd al eens genomineerd voor de Lokale Omroep Award Presentatietalent. En we zoeken steeds de samenwerking met scholen in de buurt. We helpen het onderwijs op mediagebied en bieden stageplekken aan. Dat zijn belangrijke troeven richting de politiek in de Bollenstreek.’

Extraatje

BO is door de vijf gemeenten in het uitzendgebied representatief verklaard. Daardoor krijgt de omroep de vaste 1,30 per huishouden – bij elkaar ongeveer 70.000 euro – jaarlijks op de bankrekening bijgeschreven.
Met Noordwijk, Noordwijkerhout en Teylingen heeft BO daarnaast een prestatiecontract. Noordwijk en Noordwijkerhout betaalden samen 80.000 extra, waardoor een betaalde staf mogelijk werd. Dit extraatje is onlangs verlaagd naar 35.000 euro omdat de colleges vinden dat ook Hillegom en Lisse nu een extra inspanning moeten gaan doen. Teylingen geeft sinds 2017 20.000 euro extra per jaar.
Het gebrek aan bestuurlijke eenheid in de Bollenstreek vindt z’n oorsprong in de jaren tachtig toen Omroep Rijnland werd opgericht voor een veel groter gebied, inclusief Leiden en Katwijk. Deze opzet bleek niet levensvatbaar, het gebied kende te weinig samenhang. In de loop der jaren haakte de ene na de andere gemeente af en werden nieuwe lokale initiatieven geboren. Noordwijk en Noordwijkerhout liepen daarin voorop.
Sjaak van den Berg: ‘Noordwijk, Noordwijkerhout en later Teylingen zijn de founding fathers van de omroep in deze streek. Ze stonden vanaf het begin heel positief tegenover een eigen lokale omroep en steunden ons, onder andere met goedkope huisvesting. Waarom? Noordwijk wilde als badplaats altijd al een eigen lokale omroep. Noordwijkerhout sloot zich daar in 2003 enthousiast bij aan. Die traditie is er in Hillegom en Lisse niet. Daar zijn de mensen wat meer op zichzelf.’

Kantelpunt

De uitdaging is een streekomroep te worden voor alle deelnemende gemeenten. Maar voor wat hoort wat natuurlijk. Voor een politiek discussieprogramma op televisie werden aanvankelijk raadsleden uit alle windstreken van de Bollenstreek uitgenodigd. Maar toen extra financiering uit Hillegom en Lisse uitbleef kregen de raadsleden uit deze gemeenten geen uitnodiging meer.

Het is inhoudelijk een dilemma, maar uit oogpunt van financiering is er veel voor te zeggen. Sjaak van den Berg: ‘Kijk, als BO zitten we financieel al jaren op een kantelpunt. Met de extra financiering en eigen commerciële inkomsten hebben we op dit moment genoeg om het hoofd boven water te houden. Natuurlijk willen we een streekomroep zijn voor alle gemeenten. We doen het heel aardig, ook online, maar we moeten echt meer gaan doen om, zoals dat heet, een lokaal toereikend media-aanbod te kunnen verzorgen. Zo hebben we nog geen structurele tv-uitzendingen. Tegen die achtergrond vinden we het logisch dat je voor zo’n kostbaar project als een debatprogramma zegt: prima om ook de politiek uit die andere gemeenten uit te nodigen, maar laat ze dan ook meebetalen.’

‘Grootste valkuil? Ons enthousiasme’

Groeimodel

BO zit gevangen in het bekende kip-ei-verhaal. Zo lang Hillegom en Lisse de hand op de knip houden is het niet aantrekkelijk om programmatisch in die gemeenten te investeren. De redactiecoördinator: ‘En dan heb je het niet alleen over geld, maar ook over menskracht. In Noordwijk en Noordwijkerhout weten de mensen en instanties ons erg goed te vinden, maar in Hillegom en Lisse moeten we echt de straat op en ons best doen. Je moet daar echt leuren om informatie. Ik denk dat dat komt omdat ze daar nooit echt een goede lokale omroep hebben gehad. Het is inderdaad het kip-en-ei-verhaal.’

Als de besprekingen in de stadhuizen deze zomer hun vruchten afwerpen dan kan BO de lang gekoesterde stap vooruit maken. Het idee is dat de huidige jaaromzet van circa 170.000 stijgt naar bedragen rond de 3 of 4 ton, waarop het businessplan van de omroep is gebaseerd.

BO werkt ondertussen onverstoorbaar door aan inhoudelijke en technische versterking, want zonder inhoud en het juiste gereedschap is een streekomroep zonder betekenis. Op bestuurlijk niveau praat BO met de lokale omroep in Katwijk, een omroep die verhoudingsgewijs riant door de gemeente wordt ondersteund en waarmee BO in elk geval facilitair heel goed kan samenwerken. Ook wordt samengewerkt met Omroep West, die na de zomer drie dagen per week een verslaggever in Noordwijk stationeert.

Aan enthousiasme over de toekomst is er bij BO geen gebrek. Maar er zijn ook valkuilen, erkent Sjaak van den Berg. ‘De grootste is ons enthousiasme. We moeten voorkomen wat onze hoofdredacteur is overkomen. Als vaste kracht wil je van alles voor de omroep in beweging zetten, maar als je niet oppast zit je uiteindelijk het meeste werk zelf te doen omdat jij je verantwoordelijk voelt. We hebben Ard verteld dat hij zich straks echt aan zijn 32 uur moet gaan houden. Voor ons wordt het in 2018 erop of eronder. Om journalistieke meerwaarde te kunnen bieden kun je niet zonder een goede balans tussen professionals en de enthousiaste vrijwilligers.’