Lokale omroepen werken vanuit dezelfde wettelijke publieke opdracht als de landelijke en regionale omroepen. Daarbij onderscheiden lokale omroepen zich door een media-aanbod dat is gericht op de lokale omgeving. Dat betekent een andere journalistieke bril, een intensievere betrokkenheid bij inwoners en een groot netwerk van vrijwilligers, van lokaal maatschappelijke organisaties en van verbinders en makers. En diepgaande kennis van lokale maatschappelijke en politieke issues. Issues die bovendien nooit de belangstelling van inwoners in gemeenten tientallen kilometers verderop zullen wekken. Dat maakt de lokale omroep een unieke en onmisbare organisatie. En aantrekkelijk om mee samen te werken, waarbij de regionale omroep zich houdt aan de opdracht content te vervaardigen op provinciale schaal, en de lokale omroep in staat is om de eigen lokale opdracht uit te voeren met en voor de lokale gemeenschap.

In een vruchtbare samenwerking is er sprake van wederkerigheid en wordt het unieke hyperlokale netwerk van de publieke lokale omroep op waarde geschat. Samenwerking kost soms extra investeringen waar lokale omroepen niet de middelen voor hebben. Daarom zijn er extra gelden beschikbaar gesteld door OCW aan o.a. de RPO die hiervoor kunnen worden ingezet. Denk aan programmatische samenwerking, het gezamenlijk verslag doen van evenementen of het uitvoeren van gedegen onderzoeksjournalistiek. Dergelijke samenwerking kan heel goed plaatshebben op basis van wederkerigheid, waarbij partijen afspraken maken over ieders inzet vanuit de eigen, complementaire rollen. Dat is precies het type samenwerking waar we als NLPO naar streven. Echter, samenwerking die uitgaat van het principe “Wie betaalt, bepaalt”, gaat ons een stap te ver.

Samenwerking moet de lokale journalistiek bij de lokale publieke omroep blijvend versterken. Een vorm van samenwerking die ertoe leidt dat kerntaken van een lokale omroep worden uitgevoerd door journalisten in dienst van een regionale omroep lijkt misschien financieel aantrekkelijk maar is de wereld op zijn kop. Juist de verbondenheid van de journalisten van de lokale omroep in combinatie met betrokken vrijwilligers levert een uniek netwerk en unieke journalistieke verhalen op. De door regionale omroepen veelal voorgestelde samenwerkingsvorm biedt niet de duurzame oplossing waarvoor de NLPO samen met de VNG momenteel strijdt in Den Haag. Het ondermijnt bovendien de mediawettelijke verantwoordelijkheid van gemeenten om een zelfstandige en financieel gezonde omroep met een eigen programmatische en journalistieke taak op lokaal niveau te faciliteren. Mocht samenwerking toch neigen de verkeerde kant op te gaan, dan kijken we liever samen met de lokale omroep naar mogelijkheden om de middelen duurzamer in te zetten. Dat kan soms al met een paar eenvoudige aanvullende afspraken.

De lokale omroep heeft een wettelijke taak die veel breder is dan alleen het standaard nieuws. Het gaat vooral om het naar boven halen van verhalen uit de lokale gemeenschap op hyperlokaal niveau die impact hebben op het leven in de streek, die de gemeenschap zelf aandraagt en waar die gemeenschap in participeert. Het gaat om andere verhalen dan die bij de grote mediaorganisaties worden gebracht. Als het gaat over de versterking van de lokale journalistiek wordt nog te vaak ingezet op het parachuteren van regionale journalisten bij een lokale omroep. Kortom: de lokale omroep als handige lokale nieuwsredactie voor onze kompanen in de provincie  Maar de bredere taak van lokale omroep zorgt ook voor een geheel eigen aanpak van nieuws en informatie. Neem de serie ‘Enschede aan zee’ van 1Twente. De gemeente heeft te maken met de steeds overvloediger regenval. De ligging van de stad en de vele waterbronnen zorgen voor problemen die nergens anders in het land voorkomen. In dit onderzoekstraject wordt vanuit verschillende invalshoeken de uitdagingen van het water en de stad vertelt, en hebben de inwoners zelf geparticipeerd in de contentproductie. Enkel door de sterke verankering van de omroepmedewerkers in een lokaal netwerk op hyperlokaal niveau kunnen deze verhalen naar boven worden gehaald.

Respect en vertrouwen zijn vanzelfsprekend bij een samenwerking en dus ook hier een randvoorwaarde. Dat betekent ook rekening houden met de transitie waarin de lokale omroepen zich momenteel bevinden. Omdat in het geval van de streekomroepen sprake is van een stelselontwikkeling, die alle spelers in het land betreft, streven wij naar samenwerking die deze ontwikkeling juist ondersteunt in plaats van miskent of zelfs frustreert. De huidige ontwikkeling biedt lokale en regionale omroepen juist een prachtige kans om door middel van samenwerking de meerwaarde van streekomroepen verder te verkennen. Denk aan het realiseren van gezamenlijke streekedities of het opzetten van thematische deelredacties. Zo bouwen we samen aan een sterke onafhankelijke lokale omroep als onderdeel van een krachtig publiek bestel op drie niveaus.