AI in de praktijk: tekst laten voorlezen

Een computerprogramma een geschreven tekst laten voorlezen is niet nieuw, dat kan al erg lang. In het verleden klonk het monotoon, robotachtig en maakte dit soort software veel fouten in de uitspraak van sommige woorden. Dankzij de snelle ontwikkeling van kunstmatige intelligentie zijn er op dit vlak echter enorme stappen gezet en klinkt deze zogeheten text-to-speech-technologie heel natuurlijk, waardoor het interessanter wordt om het in te zetten. Bijvoorbeeld als je een stem nodig hebt voor je uitzendingen. Wat kun je precies met deze technologie?

Misschien wel de meest gebruikte toepassing van text-to-speech in de media, is het aanbieden van de mogelijkheid om naar artikelen te luisteren in plaats van ze te lezen. Er zijn diverse bedrijven die hiervoor kant-en-klaar-oplossingen aanbieden, maar een programmeur kan het ook gewoon zelf toevoegen aan een website of app. Techbedrijven die de technologie maken, bieden namelijk tegen betaling API’s aan waar je je tekst heen kunt sturen en vervolgens een audiobestand met de voorgelezen tekst terugkrijgt.

Voice-over en nieuwsbulletin

Inmiddels klinken de computerstemmen zo goed, dat je het in principe ook zou kunnen gebruiken in je uitzendingen. Een nieuwsbulletin laten voorlezen of een voice-over laten inspreken is geen enkel probleem met text-to-speech, al zal je soms nog een foute uitspraak of intonatie tegenkomen. In tegenstelling tot veel toepassingen van generatieve AI, loop je niet het risico dat zo’n systeem inhoudelijke fouten maakt. Het is echter raadzaam om bij het gebruik in uitzendingen altijd te controleren of alles goed wordt uitgesproken. Daarnaast moet je je afvragen of je het werk wat mensen doen, zoals nieuwslezen en voice-overs inspreken wel volledig wil vervangen door een computer. En als je het doet: communiceer dit dan netjes naar je luisteraars en kijkers.

Een kleinschalige toepassing is het laten voorlezen van geschreven quotes, waarvan geen opnames beschikbaar zijn. Hiervoor heb je vaak een extra voice-over nodig, die natuurlijk niet altijd beschikbaar is. Een computerstem kan dan een oplossing zijn.

Stemmen klonen

Technisch is het ook mogelijk om stemmen te klonen. Dit heeft bijvoorbeeld de NS gedaan om de omroepen op het station verder te kunnen automatiseren. NRC heeft ervoor gekozen om voor de automatisch voorgelezen artikelen op hun site de stemmen van twee redacteurs te gebruiken. Hierdoor heeft de krant een eigen, herkenbaar stemgeluid dat past bij het merk in plaats van een standaardstem.

De technologie om stemmen te klonen wordt niet alleen steeds beter, maar ook simpeler en goedkoper. Eleven Labs is één van de aanbieders die deze technologie beschikbaar heeft gemaakt in het Nederlands. Het is een online tool, waardoor je er gemakkelijk zelf mee kan experimenteren. Wil je echt aan de slag met een gekloonde stem, dan is het belangrijk dat je toestemming hebt van degene wiens stem je gebruikt. Daarbij is het belangrijk om afspraken over het gebruik van iemands stem vast te leggen. Waarvoor mag een stem worden gebruikt? Wat staat daar tegenover? Hoe lang mag een stem worden gebruikt? Kan iemand zelf beslissen dat hij niet langer wil dat zijn stem wordt gebruikt?

Het klonen van stemmen is wat dat betreft nog relatief onontgonnen terrein. Het kan technisch, maar hoe je omgaat met de rechten op stemmen is nog een zoektocht. Net als vraag waar je text-to-speech-technologie wel of niet voor in wil zetten.

Wil je meer weten over het gebruik van AI? Bekijk de speciale pagina vol praktische tips en uitgangspunten voor je eigen AI-richtlijnen.